ประวัติความเป็นมา การจัดตั้งสถานธนานุบาลเทศบาลตำบลป่าซาง (โรงรับจำนำ) ได้เริ่มดำเนินการแต่งตั้งคณะทำงานเพื่อพิจารณากลั่นกรองความเหมาะสม ความพร้อมของท้องที่ที่จะอนุญาตให้จัดตั้งโรงรับจำนำ ปี พ.ศ.2548 ถึง ปี พ.ศ.2550 เริ่มก่อสร้างอาคารสถานธนานุบาลฯ โดยใช้งบประมาณ ทั้งสิ้น 3,382,000 บาท วันที่ 16 ตุลาคม 2550 ได้เริ่มเปิดดำเนินการเพื่อให้ประชาชนมาใช้บริการในช่วงสมัยนายสมเจตน์ วุฒิพงศ์ชัยกิจ ดำรงตำแหน่งเป็น นายกเทศมนตรีตำบลป่าซาง วันที่ 17 ธันวาคม 2550 มีพิธีเปิดโดย นายชิดพงษ์ ฤทธิประศาสน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน ซึ่งตั้งอยู่เลขที่ 999 หมู่ 1 ตำบลป่าซาง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน
ข้อมูลทั่วไปสถานธนานุบาลเทศบาลตำบลป่าซาง เป็นเทศพาณิชย์ การดำเนินงานขึ้นตรงต่อเทศบาลตำบลป่าซาง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน เป็นกิจการที่มีลักษณะพิเศษแตกต่างจากกิจการอื่นๆ คือ เป็นการดำเนินงานธุรกิจการค้าอย่างหนึ่งของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่นมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ขัดสนเงินทองเป็นการชั่วคราวโดยประชาชนนำทรัพย์สินต่าง ๆ (สังหาริมทรัพย์) มาเพื่อประกันหนี้เงินกู้ (จำนำ) เป็นประกันธุระแต่ละราย มีจำนวนเงินไม่เกินหนึ่งแสนบาทและเสียดอกเบี้ยซึ่งต่ำกว่าโรงรับจำนำเอกชนพร้อมทั้งยังมุ่งหวังหาผลกำไรไปบูรณะท้องถิ่นอีกประการหนึ่งด้วย ฉะนั้นความมั่นคงของกิจการสถานธนานุบาลซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นและเป็นสิ่งที่ควรคำนึงถึงเป็นอย่างยิ่ง เพราะสถานธนานุบาลแต่ละแห่งจะต้องรักษาทรัพย์สินของประชาชนที่มีมูลค่า เป็นจำนวนมากซึ่งจำเป็นต้องทำการตรวจทรัพย์สินอยู่เป็นประจำสม่ำเสมอ หากการควบคุมดูแลเป็นไปอย่างไม่รัดกุมดีเพียงพอแล้ว อาจเกิดความเสียหายให้แก่กิจการสถานธนานุบาลได้และจำเป็นต้องรับผิดชอบชดใช้ทรัพย์สินนั้น ๆ โดยตรง ถ้าเกิดความเสียหายขึ้น
การดำเนินกิจการสถานธนานุบาลเป็นนโยบบายรัฐบาลที่ช่วยเหลือบรรเทา ความเดือดร้อนของประชาชนในเขตเทศบาล ชุมชนต่าง ๆ พื้นที่ใกล้เคียง และประชาชนทั่วไปที่ขาดแคลนทุนทรัพย์เป็นครั้งคราว นับว่าเป็นสวัสดิการทางสังคมอย่างหนึ่งของท้องถิ่นด้วย ซึ่งการให้บริการดังกล่าว เมื่อมีผลกำไรก็จะนำไปบูรณะท้องถิ่นและสาธารณกุศลให้เกิดแก่ประชาชนต่อไปและได้กำหนดผู้ควบคุมและตรวจตราสถานธนานุบาลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประกอบด้วย